Liefdadigheid zonder btw … maar onder voorwaarden

Wat doet u met uw onverkoopbare voorraad? Aanbieden aan spotprijzen, vernietigen, weggeven? Voedingsmiddelen kon u al enige tijd zonder btw wegschenken. Maar voor andere goederen kan dat nog maar sinds midden mei. En dan nog niet eens voor alle weggeschonken goederen.

Waarom btw?

Tja ... waarom moet u btw betalen op liefdadigheid? Als u als onderneming goederen koopt (in eigen land), dan betaalt u btw. U trekt die later via uw btw-aangifte terug af. Maar wat doet u met die goederen? Als u ze doorverkoopt, dan ontvangt u btw van de koper en die btw stort u door aan de Schatkist, ook weer via uw btw-aangifte. Worden de goederen vernietigd, dan stopt het verhaal daar. Maar wat als u de goederen zelf “consumeert”? U hoeft uzelf natuurlijk niet te betalen voor die goederen maar voor btw-doeleinden (we hebben het nu niet over inkomstenbelastingen) moet u wel doen alsof u de goederen van uzelf koopt, btw aanrekenen en die vervolgens opnemen in de btw-aangifte.

Tot voor enkele jaren was “liefdadigheid” voor de fiscus hetzelfde als “zelf consumeren” en daarom moest de onderneming op die liefdadigheid btw betalen. Winkeliers konden goederen die bijna op vervaldag waren dus beter vernietigen dan ze weg te geven. Met al de voedselverkwisting is dat uiteraard te gek voor woorden en in 2013 werd het wegschenken van voedingsmiddelen bestemd voor de menselijke consumptie vrijgesteld van btw.

Niet-voedingsmiddelen

Sinds midden mei mag u ook niet-voedingsmiddelen zonder btw wegschenken. De vrijstelling heeft wel enkele beperkingen.
De vrijstelling geldt enkel voor "levensnoodzakelijke" niet-voedingsmiddelen. De wetgever definieert dit als "goederen die de levenskwaliteit van mensen in armoede effectief kunnen verbeteren", en "die noodzakelijk zijn in het dagelijkse leven van mensen, zodat ze een menswaardig bestaan kunnen leiden".
We denken dan in eerste instantie aan hygiëneproducten (zeep, shampoo en tandenborstels), basisgeneesmiddelen voor de huisapotheek, producten voor baby's en kleine kinderen (luiers) en school- en kantoorbenodigdheden (van potloden tot schooltassen).
De goederen mogen niet meer in het economische circuit terechtkomen (ze mogen met andere woorden niet meer verkocht worden). Daarom zijn “duurzame” goederen uitgesloten. De wetgever heeft het dan over goederen zoals auto's, grasmaaiers, enz. Maar basisgoederen voor huiselijk comfort (bedden en linnen) en keukengereedschap (potten en pannen) zijn wel vrijgesteld van btw als u ze weggeeft voor liefdadigheid. U mag uiteraard op geen enkele manier een vergoeding vragen voor de goederen maar een onkostenvergoeding voor transport of verpakking mag nog wel.

Verdeelplatformen

Wat ook mogelijk is, is de schenking van de betrokken goederen aan een verdeelplatform. Dat zijn vaak privé-initiatieven die zich tot taak hebben gesteld dit soort goederen te verzamelen en ze vervolgens door te geven aan de overheidsinstanties en organisaties die er voor zorgen dat de goederen bij de juiste personen terechtkomen. Als zo'n verdeelplatform aan bepaalde voorwaarden voldoet mag het een samenwerkingsovereenkomst afsluiten met u als ondernemer, waarna u de overtollige goederen, met behoud van de btw-aftrek, gratis kan overdragen.

Formaliteiten

Geen vrijstelling zonder bewijs of formaliteiten: om de btw-aftrek te behouden, moet u een document houden waarin u een omschrijving geeft van de schenking (hoe, wat, waar en wanneer) en waarin de begunstigde de schenking bevestigt.

Ondernemers kunnen voortaan hun goed hart tonen zonder daar fiscaal voor afgestraft te worden. Goederen (ongeacht of het om voeding gaat of niet) die (bijna) niet meer verkoopbaar zijn, kunnen worden weggeschonken voor goede doelen. Luxegoederen kan u niet zonder btw vrijstellen omdat het risico op zwarte leveringen daar te groot voor is. De fiscus verduidelijkt later nog wat levensnoodzakelijk goederen zijn en wat niet.